Analyse Vanuit de Luie Zetel
Dit is een reactie op “hoofdcommentator” Bart Eeckhout’s laatste bijdrage in De Morgen.
Vanuit de duurbetaalde positie in een bureau aan het station in Antwerpen, is het vast slimmer om al je journalistieke waarden en je deontologische opdracht als Vierde Macht achterwege te laten en te herhalen wat het Grootkapitaal je beveelt, zonder énige rekening te houden met geschiedenis, achtergrond en duiding.
De vooringenomen en eenzijdige “opheldering” in je eerste paragrafen is natuurlijk gebaseerd op een onbewijsbare premisse, namelijk dat Trump, Vance, en de Europese partijen die Europa Opnieuw Groot willen Maken, het gevaar zijn voor onze welvaart.
Vanuit die comfortabele bureaustoel is het makkelijk te schrijven dat Zelensky zogenaamd onterecht “kletsen om de oren” kreeg, terwijl hij eigenlijk, geenszins gepast zijn gastheren aanviel. Hij gebruikte daar zelfs een gefluisterd “suka, blyat” (“hond, loop neuken”) voor richting Vance.
Zelensky vécht niet voor het overleven van zijn land. Dat had hij bijvoorbeeld kunnen doen door Minsk 2 te implementeren, of hij had het kunnen doen door het staakt-het-vuren te tekenen einde maart 2022. Hij verkoos immers, onder druk van de toenmalige VS én Europa, om “te vechten tot de laatste Oekraïner” en om “Rusland een strategische nederlaag” toe te brengen.
Nu de kaarten anders gedeeld zijn, komt de Oekraïense burger (want volgens de grondwet is hij sinds mei 2024 géén president meer) zijn voornaamste broodheren wat terecht wijzen.
Opvallender nog is dat de media, en met name de (ooit) linkse, anti-oorlogskrant De Morgen, er alles aan lijken te doen om het conflict gaande te houden en het prospect van Wereldoorlog 3 voldoende zuurstof te geven.
Diplomatiek verstandig was het geenszins, maar van Zelensky kan niemand eigenlijk enige intelligentie verwachten.
Zelfvernietigend tegenover zijn drang om zijn land verder de totale vernieling in te sturen terwijl hij zelf miljarden aan gegeven goed misplaatste, is het eveneens.
Voilà. Gratis voor je verbeterd, Bartje.
Voor wie wil: de volledige tekst van Bart Eeckhout
Tussen de rondvliegende brokstukken van het zeer veranderlijke wereldnieuws valt wel degelijk een rode lijn te ontwaren. Het is geen prettige lijn. De Verenigde Staten laten hun historische bondgenoot vallen: Europa, ons. Het is geen incident meer, het is een bewuste keuze, met overtuiging uitgedragen door met name J.D. Vance, de politieke gifmenger in de rug van president Donald Trump.
De regering-Trump ziet in de liberaal-democratische Europese Unie een ideologische tegenstrever en een economische concurrent voor haar eigen autoritaire koers. In het wereldbeeld van Trump & co. is er nog wel plaats voor imperialistische autocraten als Poetin of Xi, maar niet voor een verenigd Europa. Dat is de lijn die de vreemde intimidatie over Groenland verbindt met de steunbetuiging van Vance en Elon Musk voor anti-Europees uiterst rechts en met de agressieve vernedering van de Oekraïense president Zelensky in het Witte Huis.
Die opheldering maakt discussies futiel over de houding van Zelensky zelf op die dramatische vrijdagavond. Vanuit de luie zetel in Leuven of Antwerpen is het vast aangenaam analyseren dat de Oekraïense president alleen maar had moeten zitten, zwijgen en een pootje geven, terwijl zijn Amerikaanse baasjes hem wat kletsen rond de oren gaven. Het is begrijpelijk dat je een wat ander perspectief hebt als je al drie jaar voor het overleven van je land vecht tegen een moorddadige militaire overmacht en je merkt dat je grootste bondgenoot wil capituleren.
Diplomatiek verstandig was zijn reactie misschien niet, maar ten minste heeft Zelensky ons getoond dat de tijd dat middeleeuwse koningen hun vazallen tot een letterlijke knieval dwongen toch alweer een jaartje of 1200 achter de rug ligt.
Volodymyr Zelensky verdient de knuffel die hij krijgt van Keir Starmer en andere leiders, maar wij mogen ons niet laten meeslepen in de emotionaliteit. Koelbloedigheid en maat zijn aan de orde. Want we kunnen de woorden uit Washington schokkend vinden, de bittere waarheid is dat Europa vandaag niet op eigen kracht Oekraïne en zichzelf kan beschermen. Dat zal tijd kosten, en dus zullen we tijd moeten winnen.
Dat betekent dat Europese politici een dubbele strategie zullen moeten hanteren. Naar buitenuit zullen ze kalm en beslist de diplomatieke banden moeten vrijwaren met de VS en anderen, om te redden wat te redden valt. De situatie is onvergelijkbaar, maar het is een noodgedwongen terugkeer naar de ‘appeasement’ van de Britse premier Neville Chamberlain in 1939. Hij is er voor verketterd, maar ook zijn doel was tijd winnen. Alvast Keir Starmer en Emmanuel Macron lijken dat begrepen te hebben.
Tegelijk mag nu werkelijk geen seconde meer verloren worden met de herindustrialisering en zelfredzaamheid van Europa. Maak een strategisch plan, kies selectief prioritaire doelen, sectoren en projecten en bulldozer elke administratieve hindernis uit de weg.
Durf je te verenigen, tegen het door tegenstanders en hun collaborateurs gesponsorde gezeur in. Zo heeft de EU, met moeite, eerdere crises overwonnen. Deze crisis is sluipender, maar hij zal existentiëler zijn.
